Uw aangifte nalatenschap in België en/of Spanje: hoe handelt u correct alle formaliteiten af?
 
Na het overlijden van een dierbare moeten nabestaanden heel wat complexe formaliteiten opvolgen. Ze moeten verschillende instanties op de hoogte brengen en hen heel wat verschillende documenten bezorgen. De akte van overlijden – die u bij de gemeente of via uw begrafenisondernemer kan bekomen – is een cruciaal document om deze formaliteiten vlot te kunnen afhandelen. Bij een overlijden in België is men verplicht een aangifte nalatenschap in te dienen binnen een termijn van 4 maanden na het overlijden. Als het overlijden buiten België plaatsvindt, dan geldt een langere termijn.

Het attest van erfopvolging

In een eerste gesprek met de nabestaanden stellen we vast wie de erfopvolgers zijn en wat hun erfdeel is overeenkomstig het huwelijkscontract en/of het testament of, als deze documenten niet bestaan, overeenkomstig het wettelijk erfrecht.

We nemen deze informatie op in het attest van erfopvolging.
Het attest van erfopvolging kan – in sommige gevallen – bekomen worden via het lokale registratiekantoor. Het moet verplicht opgemaakt worden door een notaris als de overledene een huwelijkscontract of een testament heeft, of wanneer onbekwame erfgenamen tot de nalatenschap komen. 

Bij overlijden worden in principe alle rekeningen geblokkeerd op naam van de erflater, op naam van zijn/haar echtgeno(o)t(e), of die hij in onverdeeldheid aanhoudt. U moet het attest van erfopvolging aan de financiële instelling(en) bezorgen om de rekening te laten deblokkeren en de tegoeden te verdelen onder de erfgenamen of legatarissen.

De aangifte van nalatenschap

Nog tijdens het eerste gesprek vragen we alle nodige gegevens op om de aangifte van nalatenschap op correcte wijze te kunnen opstellen. Enerzijds willen we een goed overzicht krijgen van alle activa van het vermogen (roerende goederen - met rekeningen, aandelen, verzekeringen, inboedel - en onroerende goederen), en anderzijds willen we het passief van de nalatenschap vaststellen.

De Vlaamse belastingdienst (Vlabel) hanteert twee forfaitaire passiefposten: een forfait van 6.000 EUR (te indexeren) voor de begrafeniskosten en een forfait van 1.500 of 3.000 EUR (afhankelijk van het huwelijksstelsel van de erflater) voor de overige passiva. Wanneer de kosten meer bedragen dan het forfait, kunnen de werkelijke kosten – uiteraard mits toevoeging van de nodige stavingsstukken – in aanmerking komen.

U moet deze informatie in de aangifte nalatenschap opnemen die binnen de voorziene termijn moet worden ingediend. Op het verschil tussen activa en passiva bent u in principe erfbelasting verschuldigd.

Berekening erfbelasting en afronding nalatenschapsdossier

We bezorgen u een raming van de verschuldigde erfbelasting, per erfgenaam, en volgen het nalatenschapsdossier op tot het volledig afgerond is. We controleren ook het aanslagbiljet van de betrokken belastingdienst en dienen – indien nodig – een bezwaarschrift in.
 
Spanje
Elke erflater die resident is in België én bezittingen heeft in Spanje, moet een aangifte nalatenschap indienen in Spanje, ongeacht de regionale of federale verminderingen of vrijstellingen. 
Bij overlijden in België moet de aangifte in België in principe ingediend worden binnen een termijn van 4 maanden na overlijden. Vond het overlijden in Spanje plaats? Dan wordt deze termijn met één maand verlengd. 

In Spanje moet u de aangifte nalatenschap indienen binnen de 6 maanden na overlijden. 

NIE-nummer

Alle erfgenamen moeten een NIE-nummer hebben. Dit is een uniek nummer dat het hoofdbureau van de Spaanse politie toewijst aan buitenlanders en zowel in Spanje als in België kan worden aangevraagd. In België kan u hiervoor terecht bij het Spaanse Consulaat in Brussel.
Wist u dat u bij een overlijden in Spanje als erfgenaam moet beschikken over een NIE-nummer?
De internationale overlijdensakte en Europese Erfrechtverklaring

Voor de Europese Erfrechtverklaring kan verwezen worden naar de toelichting over het attest van erfopvolging in België. U moet dit document beëdigd laten vertalen naar het Spaans, en voorzien van apostille. Nadien kunt u in Spanje originele bankattesten opvragen en kan ook nagekeken worden of er testamenten geregistreerd werden.

De ‘akte van aanvaarding en toewijzing’ en de aangifte van nalatenschap

In Spanje moeten we zicht hebben op alle bezittingen. In de praktijk gaat dit meestal om  onroerende goederen, bankrekeningen, effectenportefeuilles, auto’s en eventuele aandelen van vennootschappen.

Op basis van alle documenten en overzichten wordt in Spanje ‘de akte van aanvaarding en toewijzing’ opgesteld. Deze akte is nodig voor het opstellen en indienen van de aangifte nalatenschap in Spanje. Daarnaast:

zal ook de overschrijving van het onroerend goed in het eigendomsregister moeten gebeuren
moeten alle nutsvoorzieningen overgezet worden op naam van de erfgenamen
en moet, naast eventuele erfbelasting, ook de ‘plus valia’ betaald worden. Dit is een (regionale) belasting die verschuldigd is op de meerwaarde van bouwgrond.
Berekening erfbelasting, afronding nalatenschapsdossier en bijvoeglijke aangifte

We bezorgen u ook een raming van de verschuldigde erfbelasting per erfgenaam en volgen het nalatenschapsdossier op tot het volledig afgerond is. Van zodra dit gebeurd is, kunt u, indien nodig, een bijvoeglijke aangifte indienen in België. Het is echter belangrijk dat u bij de oorspronkelijke aangifte al melding maakt van het feit dat er bezittingen zijn in Spanje.

De erfbelasting op onroerende goederen in Spanje kan in principe verrekend worden met de betaalde erfbelastingen in België, zij het dat de verrekening beperkt is tot de Belgische erfbelasting die op deze in Spanje gelegen onroerende goederen in België verschuldigd is.

Bron: Bakertilly Belgium